ამბავი მარტივი შეკითხვით იწყება : ვინ იყო პირველი ადამიანი, ვინც ევერესტის მწვერვალზე ფეხი დადგა? ოფიციალურად ეს უმნიშვნელოვანესი მომენტი 1953 წლის 29 მაისით თარიღდება. ისტორიისთვის ალპინისტები - ედმუნდ ჰილარი და თენცინგ ნორგეი პირველები არიან, ვინც “ჯომოლუნგმა” დაიპყრო. არსებობს მკვლევართა გარკვეული ნაწილი, რომლებიც ფიქრობენ, რომ ისტორია გადასაწერია და “მთავარი მთის” უკიდურეს წერტილამდე 1924 წლის ექსპედიციის წევრებმა - ჯორჯ მელორიმ და სენდი ირვინმა მიაღწიეს, უკან დაბრუნებისას კი დაიღუპნენ.

ზოგიერთი საიდუმლო მარადიულია - თუმცა მისაღები

ფოტოზე 1924 წლის ექსპედიციის წევრები (მარცხნიდან პირველი, ფეხზე მდგომი - სენდი ირვინი, მის გვერდით - ჯორჯ მელორი)

ჯორჯ მელორისა და ენდრიუ “სენდი” ირვინის მისტიკური ისტორია მუდამ ბურუსით იქნება მოცული, მაგრამ მკვლევრებს აქვთ რამდენიმე არგუმენტი იმისთვის, რომ გვაფიქრებინონ - ევერესტი პირველად 1924 წელს დაიპყრეს.

ჯორჯ მელორისა და ენდრიუ ირვინის უკანასკნელი ფოტო (1924 წელი)

ეს ისტორია სწორედ მელორსა და ირვინზეა. როგორც ისტორიული პერსონაჟები, ისინი მკვლევრებისთვის ზედმეტად საინტერესოები არიან. დაახლოებით 100 წლის წინ, ამ ორმა ადამიანმა ისტორიაში ერთ-ერთ ყველაზე დიდ საიდუმლოს ჩაუყარა საფუძველი. უკანასკნელი ადამიანი, ვინც მელორი და ირვინი დაინახა, 1924 წლის ექსპედიციის კიდევ ერთი მონაწილე ნოელ ოდელია, ის 96 წლის ასაკში გარდაიცვალა და არასდროს შეუცვლია პოზიცია, რომ “ჯომოლუნგმას” პირველი სტუმრები სწორედ მისი ექსპედიციის წევრები იყვნენ, აი რას ყვება ის უკანასკნელი დანახვის შესახებ :

ალპინისტების დაღუპვის მიზეზად დღეს მეტეოროლოგიური პირობები მიიჩნევა და ფიქრობენ, რომ უკან დაბრუნების დროს მათ ჟანგბადიც დაუმთავრდათ.

მთები ადამიანებს არ კლავენ, ისინი უბრალოდ სხედან და ისვენებენ

ჯორჯ მელორის ნეშტის პოვნა და მთავარი არგუმენტები

1999 წელს ინგლისელმა მთამსვლელმა, კონრად ანკერმა ბევრ შეკითხვას გასცა პასუხი. ის მელორისა და ირვინის ბედით დაინტერესებული ექსპედიციის წევრი იყო და სრუილად შემთხვევით,  ჯორჯ მელორის ნეშტს გადააწყდა. ეს მოხდა ჩრდილოეთის, ანუ ტიბეტის მარშრუტისგან მარჯვნივ, ოდნავ მოშორებით. ექსპედიციამ აღმოაჩინა  უამრავი ცხედარი, რომლებიც დაიღუპნენ ბოლო 5-10 წლის განმავლობაში და მათ შორის მელორიც იპოვეს. ის პირქვე იწვა, თითქოს ბოლო წუთამდე ცდილობდა თოვლიან ფერდობზე ხელების მიბჯენას. მთამსვლელს მოტეხილი ჰქონდა წვივი. ასეთი ტრავმით გზის გაგრძელებას ვერავინ მოახეხებდა. ამ ექსპედიციის დროს ვერ იპოვეს ირვინის ცხედარი (ამ დრომდე არ უპოვიათ), თუმცა მელორის სხეულზე არსებული აღჭურვილობა გვაფიქრებინებს, რომ წყვილი ბოლომდე ერთად იყო, თოკი დანით არის გადაჭრილი და სავარაუდოა, რომ ირვინმა გზის გაგრძელება შეძლო, მაგრამ სადღაც ფერდობზე თავადაც გარდაიცვალა.

ჯორჯ მელორის ცხედართან აღმოჩენილი მისი ნივთები

მთავარი არგუმენტები

1) მელორის ცხედრის დათვალიერებისას ვერ იპოვეს მისი მეუღლის - რუთ მელორის ფოტო, რომლის დატოვებაც ჯორჯს მწვერვალზე ბრიტანეთის დროშასთან ერთად სურდა. ეს შეიძლება ნიშნავდეს, რომ ალპინისტებმა მიზანს მიაღწიეს.

2) მელორის ქურთუკის ჯიბეში იპოვეს ჟანგბადის ავზის თავსახური - ეს მიუთითებს, რომ ჟანგბადი დაიცალა, მელორმა კი თავად მოხსნა თავი და შეინახა.

3) სადღაც ევერესტის ჩრდილოეთ ფერდობზე არის ან უნდა იყოს ძველი ფოტოაპარატი (Vest Pocket Kodak) - ალპინიზმის ისტორიაში ყველაზე სასურველ ფოტოაპარატს შეუძლია მწვერვალის ისტორია შეცვალოს. ეს აპარატი ევერესტზე ასვლის წინ ჯორჯმა კოლეგისგან ითხოვა და თან წაიღო.

2003 წლის ფოტო (ევერესტზე ატანილი ჯორჯ მელორის, მისი ცოლის და სენდი ირვინის ფოტო)

ისტორიის გაცოცხლება

ბურუსით მოცული ამბიდან 100 წელი გადის და კომპანია THE NORTH FACE-მა გადაწყვიტა ამ ისტორიული მოვლენისთვის ექსკლუზიური მოდელი გამოეშვა - სპორტული ბრენდი ყიდის ქურთუკებს, რომლებზეც დაპრინტულია ტექსტი კონრად ანკერის დღიურიდან, სწორედ ამ ალპინისტმა შეძლო 1999 წელს ჯორჯ მელორის ცხედრის პოვნა.

კონრად ანკერი THE NORTH FACE-ის ექსკლუზიურ ქურთუკში

რატომ ადიან ადამიანები ევერესტზე? იმიტომ, რომ ის იქ არის

შესაძლოა, ვერავინ ვერასდროს დაადასტუროს, რომ 1924 წლის ექსპედიციის მონაწილეები - ჯორჯ მელორი და სენდი ირვინი მწვერვალზე იყვნენ, თუმცა საიდუმლოც შეიძლება იყოს მარადიული და შესაბამისად, ისტორიის ისეთივე განსაკუთრებული ნაწილი, როგორც დადასტურებული მოვლენა.