პირველი ქართველი, რომელმაც ევერესტი დალაშქრა

ალპინიზმი მთების, სიმაღლეების და კლდეების დაძლევის ხელოვნებაა, რომლითაც ადამიანი თავისი ფიზიკური და მენტალური ძალების საზღვარს აღწევს. ადამიანზე გაცილებით ურყევისა და ძლიერის დალაშქვრა ის იდუმალი პროცესია, რომელთან შეხებაც მხოლოდ უდიდესი გამბედაობისა და ნებისყოფის მქონე ადამიანებს აქვთ. რა არის ამ პროცესის მნიშვნელობა, ამაზე პასუხი მხოლოდ მათ აქვთ, ვისაც მთის ძახილი ჩაესმის - ვინც სიმაღლის დაპყრობისას ისეთივე შემოქმედებით წვას განიცდის, როგორც ხელოვანი შემოქმედების პროცესში.

მთასვლელებისგან მსმენია, რომ მთის მწვერვალზე ასვლა არა მხოლოდ ფიზიკური აქტია, არამედ სულიერი მოგზაურობაცაა. ეს არის, ერთი მხრივ, ბრძოლა ყველაზე ძლიერთან - ბუნებასთან. ასევე, მთის დალაშქვრა არის ბრძოლა ყველაზე რთულ მეტოქესთან - საკუთარ თავთან. ყოველი ნაბიჯი საბედისწეროა, ყოველი ნაბიჯი - გასათვლელი. შესაბამისად, მუხლის სიმაგრეზე და წერაყინის ოსტატურად ფლობაზე მეტად, გონების ძალა ფასობს.

მსოფლიოში სულ 14 მწვერვალია ისეთი, რომლის სიმაღლეც ზღვის დონიდან 8,000 მეტრს აღემატება. მათი ჩამონათვალი, დამრგვალებული მონაცემებით, ასეთია:

• ევერესტი (8849);

• K2 (8614);

• კანჩენჯანგა (8586);

• ლჰოძე (8516);

• მაკალუ (8485);

• ჩო-ოიუი (8188);

• დჰაულაგირი (8167);

• მანასლუ (8163);

• ნანგა-პარბატი (8126);

• ანაპურნა (8091);

• გაშერბრუმ I (8080);

• ბროუდ-პიკი (8051);

• გაშერბრუმ II (8035);

• შიშა-პანგმა (8027).

ყოველი მთის დალაშქვრა ინდივიდუალური გამოცდილებაა, თუმცა დედამიწაზე ყველაზე მაღალ წერტილზე დგომა ყველაფრისგან გამორჩეული თავგადასავალია. ტიბეტში ჯომოლუნგმას უწოდებენ, ნეპალში - საგარმათხას. მსოფლიოში ცნობილი სახელი ჯორჯ ევერესტის საპატივცემულოდ ეწოდა - ადამიანის, რომელიც ჰიმალაის ტოპოგრაფიულად სწავლობდა და რომელმაც ევერესტის ზუსტი სიმაღლე პირველმა განსაზღვრა. 1953 წლის 29 მაისს ნორგეი თენცინგთან ერთად, ედმინდ ჰილარი გახდა პირველი ადამიანი, რომელმაც ევერესტზე ფეხი დადგა.

პირველი ქართველი ევერესტზე

1991 წლის 10 ოქტომბერს, რომან გიუტაშვილი გახდა პირველი ქართველი მთასვლელი, რომელმაც "ევერესტის" მწვერვალზე ფეხი დადგა. ექსპედიცია საერთაშორისო იყო - მასთან ერთად, მწვერვალზე ორი რუსი, ოთხი ესპანელი და ერთი ამერიკელი ალპინისტი ავიდა.

ნორვეგიელი რიჩარდ ბასის (55) შემდეგ, გიუტაშვილი იყო ყველაზე უხუცესი ალპინისტი, რომელმაც ევერესტი დალაშქრა (მსოფლიოში 347-ე). ცნობილია ფაქტი, რომ მაშინ, როდესაც მწვერვალამდე სულ ცოტა იყო დარჩენილი, გიუტაშვილთან ერთად ექსპედიციაში მყოფი ალპინისტი შეუძლოდ გახდა. გიუტაშვილი დილემის წინაშე დადგა: "ევერესტზე" ასვლის ბოლო შანსი და მეწყვილის ჯანმრთელობის მდგომარეობა...